Kurs: Python

Tema: Tekstbasert

Fag: Programmering, Matematikk, Samfunnsfag

Klassetrinn: 8.-10. klasse, Videregående skole

Introduksjon

Speler det noko rolle å vera ei jenta eller ein gut når det gjeld å velja utdanning? Finst det eit kjønnsgap? I denne oppgåva skal du undersøkja spørsmålet, ved å laga ei programvare som viser data i eit diagram. Data som du skal bruke vart henta på samordnaopptak.no. Du skal programmera i Python, som er eit veldig godt programmeringsspråk for å handtere datasett.

Førebu koding

Her skal du henta filene som trengs, og førebu programmering i Python.

Sjekkliste

Opne og last ned .csv-fila på lenka her.

.csv (for comma-separated values) er eit format for å lagra tabelldata i tekstform. Data frå ein vanleg tabell er lagra som tekst og ser slik ut:

Olympe de Gouges, 1791
Simone de Beauvoir, 1949
Simone Veil, 1975

I .csv-fila er det , eller ; mellom kvar kolonne.

Opne python 3 i Trinket

Trinket gjer det mogleg å skrive og køyre Python i nettlesaren. Vanlegvis køyrer Python på PCen, ikkje i nettlesaren.

Last opp .csv-fila ved å trykkja på "upload text file"-ikonet. Vel dokumentet som du har lasta ned i "nedlastingar"-mappa på PC-en din.

No har du eit prosjekt med to filer (main.py og jenter-teknologi.csv) og eit slikt arbeidsområde:

Bygg diagrammet i main.py

No skal du laga eit diagram for å presentera data frå tabellen du har importert. Skriv koden under i main.py.

Sjekkliste

Import bibliotek: Bibliotek innheld mellom anna ferdig laga funksjonar, som gjer at når me bruker dei så slepper me å skrive all koden sjølv. Meir informasjon om programvarebibliotek på Wikipedia

import matplotlib.pyplot as plt
import numpy as np

Det er OK å vera litt lat av og til. Dermed tilsetter me as np, slik at me kan skrive np i staden for numpy i koden.

Lagre data frå jenter-teknologi.csv i main.py med np.genfromtext. Fyrst, lag ein variabel x1 som blir x-aksen. Den skal innehalda data frå den aller fyrste kolonna i tabellen, som har index 0. Dermed skriv me usecols=(0).

x1  = np.genfromtxt('jenter-teknologi.csv', skip_header=1, usecols=(0), unpack=True, delimiter=',')

I programmering startar ikkje data indexen på 1. Den aller fyrste tingen i ei liste har index 0.

No, lag ein variabel y1 som blir y-aksem. Den skal innhalda data frå den andre kolonna i tabellen, som har index 1. Dermed skriv me usecols=(1).

y1 = np.genfromtxt('jenter-teknologi.csv', skip_header=1, usecols=(1), unpack=True, delimiter=',')

Teikn diagrammet ved å bruke data som du har lagra i xog y.

plt.plot(x1,y1, marker='p')

Vis diagrammet:

plt.show()

Test prosjektet

Trykk på køyr-knappen (over main.py tilttelen).

Prøv sjølv

Endre nummer etter skip_header og køyr koden ein gong til. Kva skjer? Kvifor bruker me skip_header ?

Utfordring #1

Når du teikna diagrammet, skreiv du plt.plot(x,y, marker='p'). Kan du endre på det og velja sjølv kva type marker du vil bruke?

Tips

Prøv andre marker som finns i matplotlib dokumentasjon. Køyr koden ein gong til. Kva skjer?

Utfordring #2

I .csv-filene: endre alle , med ; og køyr koden. Kva skjer? Kan du fiksa koden i main.py slik at den kan lese .csv-filene som no innheld ; ?

Tips

Sjekk delimiter parameter i main.py.

Tilsett kontekst

No har du eit diagram, men det står ikkje kva informasjon det viser. Desse linjene treng du å skrive over plt.show().

Sjekkliste

Tilsett ein label til x-aksen:

plt.xlabel('År')

Tilsett ein label til y-aksen:

plt.ylabel('Andel jenter per 100 søkjarar')

Tilsett ein tittel:

plt.title('Andel jenter som vel teknologi utdanning som fyrsteval')

Test prosjektet

Trykk på køyr-knappen (over main.py tittelen).

Tilsett ei andre linje med data

Det kunne vera interessant å samanlikna data. No veit me kor mangeav søkjarane innan teknologi som er jenter. Kva med andre utdanningsområder? No skal du laga ein andre linje i diagrammet for å samanlikna data.

Import data

Me skal samanlikna data frå teknologi-søkjarar med søkjarar til helsefag. Den nye fila inneheld data om kor mange jenter det er som har søkt, av alle dei som søkjer for utdanning i helsefag. Fila med data som du skal lasta ned finn du her
Importer tabellen i Trinket ved å trykkja på upload text file. No har du ein ny tekstfil som heiter jenter-helsefag.csv.

Utfordring #3

Kan du laga ein variabel x2, og lagra data frå kolonna 0 i jenter-helsefag.csv inni den?
Kan du laga ein variabel y2, og lagra data frå kolonna 1 i jenter-helsefag.csv inni den?

Tips

Denne delen av koden må du skrive rett etter x1- og y1`-variablane.
Du treng å bruke np.genfromtxt.
Måten å gjera det er det same når du har laga variablane x1 og y1.

Sjekkliste

Skriv at du skal ha fleire datasett. Fyrst må du fjerna:

plt.plot(x1,y1, marker='p')

og i staden skrive (over plt.show()):

ax = plt.subplot()

Teikn den fyrste linja:

linje1 = ax.plot(x1,y1, label="teknologi")

Teikn den andre linja:

linje2 = ax.plot(x2,y2, label="helsefag")

Vis label:

ax.legend()

Utfordring #4

Kan du oppdatera tittelen til diagrammet?

Test prosjektet

Trykk på køyr-knappen.

Prøv sjølv

Kva skjer om du endrer label="teknologi" og label="helsefag" ?

Utfordring #5

Kan du bytta fargen til linjene? Du kan prøva å endre fargen til tittelen og labelene òg.

Tips

For å gjera det treng du å bruke parameter color:

linje1 = ax.plot(x1,y1, color="")

Du kan velja fargen du vil bruka blant dei som står i denne lista

Lagre og del

Du har laga ei programvare som viser fleire dataset i eit diagram.

Programvara har laga eit bilete som heiter trinket_plot.png. Du kan trykkja på det for å åpna biletet i ei ny fane og lagra det.

Kva viser diagrammet når det gjeld datasetta som du har samanlikna?

Forbedre denne siden

Funnet en feil? Kunne noe vært bedre?
Hvis ja, vennligst gi oss tilbakemelding ved å lage en sak på Github eller fiks feilen selv om du kan. Vi er takknemlige for enhver tilbakemelding!

Rapporter et problem

Gå til forumet

Vis koden og fiks selv