Sjekkliste

• Fyrst må me lære Python alfabetet. Åpne IDLE og lag ei ny fil med koden under:

  alphabet = "abcdefghijklmnopqrstuvwxyzæøå"
  
  print(len(alphabet))
  

• Når du køyrer dette skriptet skal det skrive ut 29. Pass på at du har med alle bokstavane, elles kjem ikkje den hemmelege koden din til å fungere.

  Viss du har fått det til kan me starte med å kode ein bokstav.

Sjekkliste

• Akkurat som me gjorde med sirkelen over kan me finne posisjonen til ein bokstav ved å telje framover, og så bruke bokstaven me endar opp med.

  Skriv inn koden under og køyr den:

  alphabet = "abcdefghijklmnopqrstuvwxyzæøå"
  
  letter = "a"
  secret = 3
  
  pos = alphabet.find(letter)
  
  newpos = (pos + secret)
  
  if newpos >= 29:
      newpos = newpos - 29
  
  secretletter = alphabet[newpos]
  
  print(secretletter)
  

  Me slår opp kor a er i alfabetet og legg til det hemmelege talet vårt for å telje framover. Me sjekkar om me har gått rundt, og viss me har det må me gå ein heil runde tilbake ved å trekkje frå 29. Dette er litt som med gradene på ein sirkel, viss me trekk frå 360 ender me akkurat der me sto i utgangspunktet. Så slå me opp i alfabetet att for å sjå kva den hemmelege bokstaven er.

• Køyr koden og sjå kva som skjer.

• La oss sjå på koden att, men me gjer det sakte.

  Du treng ikkje skrive dette! Alt som står bak # bryr Python seg vanlegvis ikkje om, det er berre kommentarar til menneske som skal lese koden.

  # alphabet er namnet på teksten frå a til å
  alphabet = "abcdefghijklmnopqrstuvwxyzæøå"
  
  # Den hemmelege bokstaven (letter) og det hemmelege talet
  # (secret) me brukar for å kode det
  letter = "a"
  secret = 3
  
  # Finn posisjonen til bokstaven. Python vil gi oss eit
  # tal frå 0 til 28 (python tel frå 0)
  pos = alphabet.find(letter)
  
  # Gå like langt framover som det hemmelege talet seier
  newpos = (pos + secret)
  
  # Viss me har telt for langt må me gå ein runde attende
  # for å få eit tal mellom 0 og 28
  if newpos >= 29:
      newpos = newpos - 29
  
  # Slå opp denne posisjonen for å sjå kva bokstav
  # i alfabetet som står der
  secretletter = alphabet[newpos]
  
  # Skriv ut denne bokstaven på skjermen
  print(secretletter)
  

  Det er mange Pyhton-ting som skjer her, men ikkje bli skremt viss du ikkje forstår alt med ein gong. Mykje av dette er akkurat som i Scratch. Linja if newpos >= 29 er berre ei if-setning, ein kontroll som berre køyrer koden under viss det som står etter if er sant. Ei if-setning brukar ein innrykksblokk, akkurat som for og def som me har sett tidlegare.

Nå som me kan kode ein bokstav, kva med å dekode ein?

Sjekkliste

• Prøv å skrive denne koden og køyr den:

  alphabet = "abcdefghijklmnopqrstuvwxyzæøå"
  
  secret = 17
  secretletter = "r"
  
  pos = alphabet.find(secretletter)
  
  newpos = pos - secret
  
  if newpos < 0:
      newpos = newpos + 29
  
  letter = alphabet[newpos]
  
  print(letter)
  

Sjekkliste

• Lag ei fil som ser slik ut:

  alphabet = "abcdefghijklmnopqrstuvwxyzæøå"
  
  def encode(letter, secret):
      pos = alphabet.find(letter)
  
      newpos = (pos + secret)
  
      if newpos >= 29:
          newpos = newpos - 29
  
      return alphabet[newpos]
  
  
  def decode(letter, secret):
      pos = alphabet.find(letter)
  
      newpos = (pos - secret)
  
      if newpos < 0:
          newpos = newpos + 29
  
      return alphabet[newpos]
  
  print(encode("a", 17))
  print(decode("r", 17))
  

  Hugs at du kan bruke tabulatortasten til venstre på tastaturet (rett over caps lock) i IDLE for å få innrykk. Du kan merke delar av koden og trykke tabulatortasten for å rykke inn alt på ein gong.

• Prøv å kode og dekode nokre bokstavar!

Sjekkliste

• Under dei nye funksjonane frå førre oppgåve kan du skrive inn koden under (med andre ord: behald det du gjorde i steg 4, og legg til koden under).

  secret = 17
  message = "hello world"
  
  output = ""
  
  for character in message:
      if character in alphabet:
          output = output +  encode(character, secret)
      else:
          output = output + character
  
  
  print(output)
  
  secret = 17
  message = "yvååc kcfåu"
  output = ""
  
  for character in message:
      if character in alphabet:
          output = output + decode(character, secret)
      else:
          output = output + character
  
  print(output)
  

• Køyr programmet og sjå kva som skjer.

  Den fyrste delen av koden burde skrive ut "yvååc kcfåu", som er den hemmelege versjonen av "hello world". Den andre delen dekodar det att og skriv ut "hello world".